2009 ਦਾ ਆਖਰੀ ਪੰਨਾ

ਮੈਂ

ਮੈਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵਾਂ

ਮਾਂ ਦੇ ਕਾਲਜੇ ਠੰਢ ਪਵੇ

ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੇ ਨਾਜ਼

ਬਾਪੂ ਦੀ ਛਾਤੀ ਚੌੜੀ

ਪੁੱਤ ਦਾ ਲਲਕਰਾ ਮਾਰਨ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਵਧੇ

ਮੈਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵਾਂ

ਦੋਸਤ ਮੇਰੀ ਸੌਂਹ ਖਾਣ

ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੇਰੇ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਕਰਨ

ਮੈਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵਾਂ

ਬੰਦਾ

ਘੂੰ-ਘੂੰ ਕਰਦੀ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਲੰਘੀ ਕੋਲ ਦੀ
ਸੋਚਿਆ
ਬੰਦਾ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਵੇ
ਪੈਸੇ ਦਾ ਕੀ ਆ

ਲਿਸ਼ਕਦੀ ਕਾਰ ਇੱਕ
ਹਵਾ ਵਾਂਗ ਕੋਲ ਦੀ ਲੰਘੀ
ਸੋਚਿਆ
ਬੰਦਾ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਵੇ
ਤੇ ਕੋਲ ਪੈਸਾ ਵੀ....

ਰਬਾਬ

ਇੱਕ ਰਾਤ
ਗਈ ਰਾਤ
ਪੁਛਦਾ ਹਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ

ਕਦੋਂ ਮਿਲੇਂਗੀ
ਇਕੱਲੀ
ਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰੀ

ਰਾਤ ਨੇ ਚੁੰਮਿਆਂ
ਮੱਥਾ ਮੇਰਾ ਤੇ ਬੋਲੀ

ਜਿਸ ਰਾਤ
ਤੂੰ ਹੋਵੇਂਗਾ
ਇਕੱਲਾ ਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰਿਆ ।।

ਅਣਲਿਖੀ ਕਵਿਤਾ

ਬਿਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ
ਨਹੀਂ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਕਵਿਤਾ
ਜਿਵੇਂ ਬਿਨ ਅਹਿਸਾਸਾਂ ਤੋਂ

ਬਿੰਬ ਬਣਦਾ ਮਿਟਦਾ

ਮੈਂ ਤੁਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਭੀੜ੍ਹ ਭਰੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ


ਸ਼ਾਇਦ ਕੁਝ ਖਰੀਦਣ

ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੁਝ ਵੇਚਣ



ਅਚਾਨਕ ਹੱਥ ਇੱਕ ਮੇਰੇ ਮੋਢੇ 'ਤੇ ਟਿਕਦਾ ਹੈ ਪਿਛੋਂ

ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਛੋਹ ਕੇ ਵੇਖਦਾ ਹੈ



ਮੈਂ ਰੁਕਦਾ ਹਾਂ

ਮੁੜ ਕੇ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ



ਰੁੱਖ ਇਕ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ

ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ

ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਕੱਢਦਾ ਹੈ



ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ

ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਦਾ ਨਿਘ



ਕਿਥੇ ਹੋਵੇਗਾ ਇਹਦਾ ਘਰ

ਕਿਸੇ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ

ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ

ਸੰਗਣੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ



ਸਬਜ਼ੀ ਵਾਲਾ ਝੋਲਾ ਮੋਢੇ ਲਟਕਾਈ

ਘਰ ਮੁੜਦਿਆਂ ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ

ਥੋੜਾ ਚਿਰ ਹੋਰ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਂਦਾ ਸੀ ਮੈਂਨੂੰ

ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਬਣੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਬੈਂਚ ਉਪਰ ।।

ਸੁਰਮੇਲ

ਚੁੱਪ ਦੀ ਕੁਟੀਆ

ਰੁੱਖ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹੈ ਗਹਿਰੀ ਚੁੱਪ



ਇਸੇ ਲਈ

ਫੁੱਲਾਂ ਕੋਲ ਨੇ ਅਨੇਕ ਰੰਗ

ਫਲਾਂ ਕੋਲ ਨੇ ਅਣਗਿਣ ਰਸ


ਇਸੇ ਲਈ ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਚੁਣਿਆਂ ਇਹਨੂੰ

ਆਪਣੇ ਆਲ੍ਹਣਿਆਂ ਖਾਤਰ


ਮੈਂ ਲੰਬੇ ਤੇ ਥਕਾਵਟ ਭਰੇ ਸਫ਼ਰ 'ਚ

ਰੁਕਦਾਂ

ਘੜੀ-ਪਲ਼

ਇਹਦੀ ਛਾਂ ਹੇਠ


ਜੇ ਰੁੱਖ ਨਾ ਹੁੰਦਾ

ਬਿਖਰੇ ਪੈਂਡਿਆਂ 'ਤੇ

ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਤੁਰਦਾ

ਚੁੱਪ ਕਿਥੇ ਵਾਸ ਕਰਦੀ ...।।

ਅਨਾਦ-ਕਾਵਿ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੇਲੇ

ਆਪਣੀ ' ਪੈਂਤੀ ' ਨੂੰ ਮੱਥੇ ਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਵੀ ਚੰਦਨ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼......

ਆਉ ਹਾਇਕੂ ਲਿਖੀਏ ....

ਫੁੱਲ

ਜੌਨ ਬਰੈਂਡੀ ਦੀ ਫੋਟੋ ਵਾਲਾ ਇਹ ਹਾਇਕੂ ਉਸ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਵਧਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਹੈ 

ਮੂਰਖ ਬੰਦਾ

ਮੂਰਖ ਬੰਦਾ

ਕੀ ਸੋਚੇ
ਸੋਚ ਕੇ ਹੱਸੇ
ਬੰਦਾ ਮੂਰਖ ਹੈ

ਮੱਝ ਗਾਂ
ਬਾਂਦਰ ਬਿੱਲੀ
ਮੋਰ ਤੋਤੇ
ਮੂਰਖ ਕਿਉਂ ?

ਬੰਦਾ ਮੂਰਖ
ਜੋ ਵੀ ਸੋਚੇ
ਸੋਚ ਕੇ ਹੱਸੇ
ਨੱਚੇ ਟੱਪੇ

ਗਾਂ ਮੱਝ
ਬਾਂਦਰ ਬਿੱਲੀ
ਮੋਰ ਤੋਤੇ ਦੀ
ਨਕਲ ਉਤਾਰੇ ।।

ਸਾਰੇ ਸੋਹਣੇ

ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਦਾ


ਚਾਅ ਦੇ ਖੰਭ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ

ਤਿੱਤਰ ਖੰਭੀ ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਛੇੜਦਾ

ਕਿਸੇ ਪੰਛੀ ਨਾਲ ਖਹਿੰਦਾ



ਸੁਣਾਉਣ ਦੀ ਕਾਹਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ

ਰਸੋਈ ਚ ਤਵੇ ਫੁਲ਼ਦੀ ਰੋਟੀ

ਮੈਂਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰਦੀ



ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡ ਕੇ ਮੁੜੇ ਬੇਟੂ ਲਈ

ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਬੱਲਾ ਘੰਮਾਉਂਦਾ

ਲੰਮੀ ਡਾਈ ਮਾਰ ਕੈਚ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਉਹ



ਬੇਟੀ ਕੰਪਿਉਟਰ ਤੇ ਰੰਗ ਭਰਦੀ

ਸੁਣਦੀ ਕਵਿਤਾ ਮੇਰੀ

ਹਰ ਵਾਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ

ਕਰਦੀ ਸ਼ਰਾਰਤ

ਵਾਹ ! ਵਾਹ !!



ਫਿਰ ਗੱਲ੍ਹ ਤੇ ਉਂਗਲ ਰੱਖਦੀ

ਕੁਝ ਸੋਚਣ ਲਗਦੀ

ਕੈਮਰਾ ਚੱਕਦੀ ਤੇ ਆਖਦੀ



ਖੜ੍ਹੇ ਰਹੋ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ

ਫੋਟੋ ਖਿਚਦੀ ਹਾਂ ਥੋਡੀ

ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ

ਕਿੰਨੇ ਸੋਹਣੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋਂ



ਮੈਂ ਉਹਦਾ ਮੱਥਾ ਚੁੰਮਦਾ

ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ

ਸਾਰੇ ਸੋਹਣੇ ।।

ਅੱਜ

ਹਾਇਗਾ

ਦੋਸਤੋ ਮੇਰਾ ਇਕ ਹੋਰ ਹਾਇਗਾ ਵਰ'ਡ ਹਾਇਕੂ ਦੀ ਸਾਈਟ ਤੇ
ਇਸ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਲਿੰਕ
http://www.worldhaiku.net/haiga_contest/71st/haiga71.htm  ਤੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋਂ

ਅਨਾਦ ਕਾਵਿ ਸਨਮਾਨ ਅਮਰਜੀਤ ਚੰਦਨ ਨੂੰ

ਇਸ ਵਾਰ ਦਾ ਅਨਾਦ ਕਾਵਿ ਸਨਮਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਸ੍ਰੀ ਅਮਰਜੀਤ ਚੰਦਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ।ਨਵੀਂ ਕਵਿਤਾ ਲਈ ਇਹ ਸ਼ੁਭ ਖਬਰ ਹੈ....

ਬਿਨ ਕੰਧਾਂ ਦਾ ਲਾਲ ਕਿਲ਼ਾ

ਕੀ ਪਰਵਾਹ ਉਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ

ਨੱਚਦਾ ਗਾਉਂਦਾ
ਟਿਕਟ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ
ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਲਹਿਰਾਉਂਦਾ
ਇਸ ਤਰਾਂ ਲੱਗੇ
ਜਿਉਂ ਜਿੱਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਂਦਾ

ਚਾਂਭਲਿਆ ਉਹ
ਜੀਭ ਕਢਦਾ ਮੇਰੇ ਵੱਲ
ਨਾਲ ਦੀ ਨੂੰ ਅੱਖ ਮਾਰਦਾ....

ਗੇਟ ਕੀਪਰ ਨੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਅੰਦਰ ਉਹਨੂੰ
ਟਿਕਟ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ

ਉਹ ਰੁਕਿਆ ਇਕ ਪਲ
ਹੱਸਿਆ ਖੁਲ੍ਹ ਕੇ
ਨੱਚਦਾ ਗਾਉਂਦਾ
ਟਿਕਟ ਨੂੰ ਹੱਥਾਂ ‘ਚ ਲਹਿਰਾਉਂਦਾ
ਵਾਪਸ ਮੁੜਿਆ

ਜਿਵੇਂ ਜਿੱਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਗੱਡ
ਮੁੜ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ....

ਕੀ ਪਰਵਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ।।

ਸਤਰ

ਸੌ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹ

ਦਿਨ ਲੰਘਦਾ ਹੈ
ਰਾਤ ਮੁਕਦੀ ਹੈ

ਕੋਈ ਸਤਰ ਹਨੇਰੇ 'ਚ ਚਾਨਣ ਵਾਂਗ ਚਮਕਦੀ ਹੈ

ਮੈਨੂੰ ਖੂਹ 'ਚ ਡਿੱਗੇ ਨੂੰ
ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲੈਂਦੀ ਹੈ
ਮੇਰੇ ਰਾਹਾਂ 'ਚ ਵਿਛ ਜਾਂਦੀ ਹੈ


ਮੈਂ ਅਹਿਸਾਸਾਂ ਭਾਵਾਂ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ
ਬੁੱਤ ਧੜਕਦਾ
ਤੇਰੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਪਲ ਪਲ ਘੜਦਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ॥

ਇਕ ਪਲੇਟ 'ਚ ਕਿੰਨੇ ਹਾਸੇ

ਡੱਬੀਆਂ ਵਾਲਾ ਖੇਸ

ਦੁਪਹਿਰ ਦੀ ਰੋਟੀ
ਸੁਆਦ ਐਨੀ
ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਭੁੱਖ ਰੱਖ ਖਾਧੀ

ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਆਖਣ ਲੱਗਿਆ

ਸਾਰੇ ਸੁੱਖ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਪਿਆਰ
ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਵਾਰਦਾ ਹਾਂ

ਉਹ ਚੁੱਪ ਰਹੀ ਘੜੀ ਪਲ
ਫਿਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਮੁਸਕਰਾਈ
ਫਿਰ ਝੱਲੀ ਹੋ ਉੱਠੀ
ਤੇ ਆਖਣ ਲੱਗੀ

ਥੋੜ੍ਹਾ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਧਾ ਖਾਣਾ
ਭੁੱਲ ਵੀ ਗਿਆ
ਸ਼ਾਮ ਹੋਣ ਚ ਅਜੇ ਦੇਰ ਹੈ

ਤੈਨੂੰ ਤਾਂ ਭੋਰਾ ਭਰ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ
ਜਦੋਂ ਮਿਰਚ ਖਾਧੀ ਤਾਂ ਗੁੜ੍ਹ ਮੰਗਿਆ
ਖੀਰ ਖਾਧੀ ਤਾਂ ਸਬਜ਼ੀ ਦਾ ਚਮਚਾ ਲਾਇਆ

ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਂਦਾ ਮੈਨੂੰ
ਪਿਆਰ ਇਕੱਲਾ
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਤੇ ਸੁੱਖ

ਮੈਂਨੂੰ ਤੂੰ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਦੁੱਖ ਵੀ ਦੇ
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਗਮ ਵੀ

ਮੈਂਨੂੰ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਂਦਾ
ਖਰਾ ਬੰਦਾ
ਤੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਖੋਟਾ ਵੀ ਹੋ ਜਾ

ਮੈਂ ਖੀਵਾ
ਅੰਦਰੇ ਅੰਦਰ ਨਚਦਾ
ਆਖਦਾ ਉਹਨੂੰ
ਮੈਂ ਜੋ ਵੀ ਲਿਖਦਾ ਹਾਂ
ਪਿਆਰ ਉਸ ਚ ਤੂੰ ਭਰਦੀ ਹੈਂ ।।

ਪਿਆਰ

ਇਹ ਕੀ ਹੈ
ਜੋ ਤੂੰ ਹੁਣੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ
ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
ਮੈਂ ਇਹ ਫਲ਼

ਫਲ਼ ਜੋ ਇਕ ਪਲ ਕਿੰਨਾ ਮਿੱਠਾ
ਮੁੜ ਨਾ ਡਿੱਠਾ

ਇਹ ਕੀ ਹੈ
ਜੋ ਤੂੰ ਹੁਣੇ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਖੋਹਿਆ

ਦੇਹ ਮੇਰੀ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਨੁਕਰੋਂ
ਬਿਰਖ ਇਹ ਭਾਲਿਆ
ਟਹਿਣੀ ਕਿਹੜੀਉਂ ਤੋੜਿਆ

ਇਹ ਫਲ਼ ਮੈਂ ਨਾ
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣਿਆਂ ।।

ਮੂਲ-ਮੰਤਰ

ਜਸਵੰਤ ਜ਼ਫਰ ਦੀ ਕਾਵਿ-ਪੁਸਤਕ "ਅਸੀਂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਕੀ ਲਗਦੇ ਹਾਂ " ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਚਰਚਿਤ

ਕਿਤਾਬ ਹੈ , ਜਿਸ ਦੇ

ਕਈ ਐਡੀਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁਕੇ ਹਨ ।

ਇਸ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦਾ ਕਮਾਲ ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ 'ਹੁਣ' ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ

ਸਕਦਾ ਹੈ । ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਜ਼ਫਰ ਮੂਲ- ਮੰਤਰ ਨੂੰ ਪੇਂਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਉਪਰਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਇਸੇ ਸੀਰੀਜ਼ ਚੋਂ ਹੈ ,ਜਿਸ

ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚਿਤਰ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ।

ਇਹਨੂੰ ਦੇਖ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਚ ਕੰਧੋਲੀਆਂ ਤੇ ਪਾਏ ਤੋਤੇ ਮੋਰ ਵੀ ਯਾਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ।

।। ਤੁਸੀਂ ਜਸਵੰਤ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਸੱਜੇ ਹੱਥ 'ਜ਼ਫਰ' ਤੇ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋਂ ।।

ਖਜੁਰਾਹੋ

ਮੈਂ ਇਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਆਇਆ ਹਾਂ

ਤੈਨੂੰ ਜੇ ਯਾਦ ਹੈ
ਨਾਲ ਸੀ ਤੂੰ ਵੀ

ਉਦੋਂ ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਇੱਥੇ
ਬੰਦੇ ਦੀ ਇਹ ਕਲਾ
ਨਹੀਂ ਸੀ ਰੂਪ ਗੁਲਾਬੀ
ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ ਇਹ

ਉਦੋਂ ਇੱਥੇ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਕਲਾ ਸੀ
ਰੁੱਖ ਤਲਾਅ
ਸ਼ੇਰ ਚੀਤੇ
ਮਸਤ ਹਾਥੀ

ਉਦੋਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਪੰਛੀਆਂ ਜਿਹੇ
ਨੰਗ ਮੁਨੰਗੇ ਸੀ ਆਪਾਂ

ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਛੁੰਹਦਿਆਂ
ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਤਕਦਿਆਂ
ਯਾਦ ਆਇਆ ਵਾਰ ਵਾਰ
ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਆਇਆ ਹਾਂ

ਯਾਦ ਨਹੀ ਤੈਨੂੰ ?

ਹਾਂ
ਇਹ ਉਹੀ ਰਾਜਾ ਸੀ
ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ
ਮੈਂ ਅੱਜ ਥਾਂ ਥਾਂ
ਖਜੁਰਾਹੋ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਪੜਿਆ ਹੈ

ਜੇ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਇਹ ਰਾਜਾ
ਤਾਂ ਕਲਾ ਮੇਰੀ ਇਹ
ਕਾਰੀਗਰੀ ਸ਼ਿਲਪ
ਮਰ ਜਾਣਾ ਸੀ ਨਾਲ ਮੇਰੇ

ਜੋ ਛੱਡ ਗਿਆਂ ਹਾਂ ਹੁਣ ਇਥੇ

ਇਹਨਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ
ਅੰਦਰ
ਬਾਹਰ

ਕੀ ਹੋਇਆ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਮੇਰਾ ਕਿਤੇ

ਦੇਖਦਾਂ ਮੁੜ
ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਹੀ ਕਲਾ

ਯਾਦ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਭ ਕੁਝ

ਛੈਣੀ ਦਾ ਚਲਨਾ
ਅੰਗ ਅੰਗ ਦਾ ਘੜ੍ਹੇ ਜਾਣਾ

ਘੜ੍ਹੇ ਅੰਗਾਂ ਤੇ
ਆਪ ਹੀ ਮੋਹਿਤ ਹੋ ਜਾਣਾ

ਮੈਂ ਇਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਆਇਆ ਹਾਂ

ਉਦੋਂ ਭਰ ਗਿਆ ਸੀ
ਮੂੰਹ ਮੇਰਾ
ਦੁੱਧ ਦੇ ਸਵਾਦ ਨਾਲ

ਹੁਣ ਜਦ ਦੇਖ ਰਿਹਾਂ
ਤਾਂ ਭਰ ਗਿਆਂ
ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਤਾਂਘ ਨਾਲ

ਮੈਂ ਇਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਆਇਆ ਹਾਂ

ਨਾਲ ਸੀ ਤੂੰ ਵੀ
ਯਾਦ ਹੈ ਤੈਨੂੰ ॥

ਦੋਸਤ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿੰਨੀ ਸਰਲ
ਦੋਸਤ ਇਕ
ਫੋਨ 'ਤੇ ਆਖਦਾ ਹੈ
ਹੱਸਦਾ ਹੈ
ਹੱਸੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਖੇਡਦੈਂ
ਇਸ ਵੇਲੇ
ਪੁਛਦਾ ਹੈ ਦੋਸਤ
ਹੱਸਦਾ ਹੈ
ਹੱਸੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਕੌਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦੋਸਤ
ਸਵਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਦੋਸਤ
ਹੱਸਦਾ ਹੈ
ਹੱਸੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਮੈਂ ਉਸਦੇ ਹਾਸੇ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ॥

ਮੇਕਅਪ ਉਤਾਰ ਰਹੇ ਕਲਾਕਾਰ

ਬੱਚੇ ਸੋਚਣ

ਨਾਟਕ ਖਤਮ ਹੋਣ 'ਤੇ

ਕਿਉਂ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਆਪਾਂ ਤਾੜੀਆਂ

The 68th. WHA Haiga Contest ( 06/2009)

ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਇਕ ਹਾਇਗਾ world Haiku Association ਵੱਲੋਂ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਾਇਗਾ ਮੁਕਾਬਲੇ ਚ ਭੇਜਿਆ ਸੀ , ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਲਿੰਕ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ http://www.worldhaiku.net/haiga_contest/68th/gurpreet_mansa.html

ਹੋਰ ਹਾਇਗਾ ਦੇਖਣ ਲਈhttp://www.worldhaiku.net/haiga_contest/68th/haiga68.htm ਕਲਿਕ ਕਰੋ

ਕਾਗਜ਼

ੳ ਅ

Thank you for visiting my blog Lunch Break;i do not read or speak your language; after

my appreciation of your image; this haiku --

orbiting circles

in today's sunshine no sight

of a day moon

much love

gillena

ਪੈੱਨ

ਡਿੱਗ ਪਿਆ
ਪੈੱਨ ਜਿਹੜਾ
ਅੱਜ ਜੇਬ ਚੋਂ
ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ ਕੱਲ੍ਹ ਅਜੇ
.... ... ...
ਕਿਸਨੂੰ ਲੱਭਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ
.... .... ...
ਰੁਲ ਗਿਆ ਰੇਤ ਚ ਕਿਧਰੇ
.... ..... ....
ਦੱਬ ਗਿਆ ਮਿੱਟੀ ਹੇਠਾਂ
... .... .....
ਤਰ ਗਿਆ ਹੋਣੈ ਨਦੀਆਂ ਦਰਿਆ
... ... ...
ਹੋ ਸਕਦੈ
ਪਿਆ ਰਹੇ
ਇਥੇ ਹੀ ਕਿਤੇ
ਸਦੀ ਇਹ
ਹੋਰ ਇੱਕ
ਤੇ ਲੰਘ ਜਾਵਣ ਕਈ ਸਦੀਆਂ
.... ... ....
ਚਾਣਕ
ਦਿਸੇ ਫਿਰ

ਕਿਸੇ ਬਾਲ ਅਨਭੋਲ ਨੂੰ
ਸੁਨੱਖੀ ਸੁਆਣੀ ਨੂੰ
ਕਿਸੇ ਭਲੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ
.... .... ....
ਮਿੱਟੀ ਚ ਚਮਕੇ
ਜਿਉਂ ਅਕਾਸ਼ 'ਚ
ਬਿਜਲੀ ਲਿਸ਼ਕੇ
... ... ...
ਕਿਹੜੀ ਹੈਰਤ ਭਰੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ
... ..... ...
ਚਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਉਹ
... .... ..
ਜਿਸਨੂੰ ਲੱਭੇਗਾ
ਗੁੰਮ ਹੋਇਆ
ਪੈੱਨ ਮੇਰਾ..।।

ਰੰਗ-ਬਰੰਗਾ ਹਾਇਕੂ

ਪਿਆਰ ਦੇ ਪਿਆਰ 'ਚ

ਕਮਲਾ ਦਾਸ ..{ 31 ਮਾਰਚ 1934, 31 ਮਈ 2009 }

ਇਕ ਦਿਨ ਘਰ ਬਦਲਦਿਆਂ ਮੈਂ ਸੈਂਕੜੇ ਪੁਰਾਣੇ ਖ਼ਤਾਂ ਨੂੰ ਟੋਟੇ- ਟੋਟੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਇਹ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਖ਼ਤ ਸਨ -ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵੀ , ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੇਮ-ਪੱਤਰ।
ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਹਰ ਕੋਈ ਪਿਆਰ 'ਚ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਪਿਆਰ 'ਚ ਨਹੀਂ,

ਪਿਆਰ ਦੇ ਪਿਆਰ 'ਚ ।।
...... ...... .....
ਹਰ ਔਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ
ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਇਕ ਬ੍ਰਿੰਦਾਵਣ
ਪਤੀ ਤੇ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਬਹੁਤ ਦੂਰ
ਇਕ ਬੰਸਰੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼
ਉਸਨੂੰ ਬਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਪੁਛਦੀ ਹੈ
ਉਸਦੀ ਚਮੜੀ ਤੇ ਪਈਆਂ ਝਰੀਟਾਂ ਬਾਰੇ
ਤੇ ਉਹ ਸ਼ਰਮਾਉਂਦੀ ਹੋਈ
ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜਵਾਬ
ਬਾਹਰ ਹਨੇਰਾ ਸੀ ਬਹੁਤ
ਕੰਡੇਦਾਰ ਝਾੜੀਆਂ 'ਚ
ਫਿਸਲ ਗਈ ਸੀ ।।
...... ...... .....
ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਕੋਈ ਪੱਤਰ ਨਹੀਂ ਲਿਖਦਾ । ਮਹਿਨੇ ਚ ਇਕ ਅੱਧ ਵਾਰ ਬੇਟੇ ਦਾ
ਫੋਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਗਾ ਹਰ ਵਾਰ ਉਸਦਾ ਇਕ ਹੀ ਸਵਾਲ ਹੁਂਦਾ ਹੈ,
" ਤੁਹਾਡੀ ਤਬੀਅਤ ਕੈਸੀ ਹੈ ?" ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕੁਝ ਮਿੱਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ
ਕਰ ਮੈਨੂੰ ਪੰਦਰਾਂ ਦਿਨਾਂ ਚ ਮਿਲਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਅਜਨਬੀ
ਲਗਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ,ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ
ਮਿਲਦੀ ਹਾਂ । ਫੋਨ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ ਦੀ ਬਾਤਚੀਤ ਉਸਦੀ ਆਤਮਾ ਲਈ ਕਾਫੀ
ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਉਹ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੈ । ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਕਿ ਉਹ ਨਾਸ਼ਤੇ ਚ
ਕੀ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਕਿਵੇਂ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਦੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ
ਮੈਂਨੂੰ ਬਿਲ ਕਲਿੰਟਨ ਦੇ ਦਿਨ ਦਾ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।।

ਅੱਖਰ

ਖੋਲ੍ਹਾਂ ਅੱਖਾਂ

ਦਿਲ ਦੀ ਕਹਿੰਦੇ

ਉਡਣ ਪੰਛੀ

ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਖੋਜ

ਘੋੜੇ ਤੇ ਚੜਿਆ ਜਾਂਦਾ
ਕੌਣ
ਤੂੰ ਮਿਲੀ
ਤਾਂ ਸਮਝ ਆਇਆ
ਮੈਂ ਇਥੇ ਵੀ ਹਾਂ

ਬਿਰਖਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫੈਲਾਅ
ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦਾ ਭੋਜਨ
ਥੋੜ੍ਹਾ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ
ਮਹਿਮਾਨ ਲਈ ਛਿੱਲੇ
ਸੰਤਰੇ ਦੀਆਂ ਫਾੜ੍ਹੀਆਂ ਦਾ ਰਸ

ਕਬਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਮੈਂ
ਤੇਰੇ ਤੇ
ਤੂੰ ਮਿਲ
ਮੇਰੇ ਰੁੱਸੇ ਗੁਆਂਢੀ ਨੂੰ
ਹਸਪਤਾਲ ਕਿਸੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ
ਮਸਤੀ ਚ ਨਚਦੇ ਫਕੀਰ ਨੂੰ

ਤੂੰ ਚਲੀ ਜਾ ਇਸ ਵੇਲੇ
ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲੋੜਵੰਦ ਕੋਲ

ਮਿਲੀ ਮੈਨੂੰ ਫਿਰ
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਬੱਬੀਂ
ਘੁੰਮਦਿਆਂ ਘੁੰਮਾਉਂਦਿਆਂ
ਪਹਾੜੀ ਮੈਦਾਨੀ ਸਫ਼ਰ 'ਚ

ਘੋੜੇ ਤੇ ਚੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਕੌਣ
ਜੋ ਰੁਕਿਆ ਨਹੀਂ।।

ਇਹ ਵੀ ਚੰਗਾ

ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ
ਗੱਲਾਂ ਬਹੁਤੀਆਂ
ਸਮਝ ਨਾ ਆਵਣ

ਘੁੱਗੂ ਵੱਟਾ ਬਣਿਆਂ
ਦੇਖੀ ਜਾਵਾਂ
ਠੋਕਰ ਖਾਦੇ ਪੱਥਰ ਤੋਂ
ਮੁੜ ਮੁੜ ਠੋਕਰ ਖਾਵਾਂ
ਕੀ ਚਾਹਾਂ

ਕੀ ਸਾਂ
ਕੀ ਹੁਣ
ਕੀ ਹੋਵਾਂਗਾ
ਅਗਲੇ ਪਲ

ਇਹ ਹੰਝੂ ਹਾਸੇ
ਪੱਥਰ ਫੁੱਲ
ਕੀਹਦੇ ਤੁੱਲ

ਦੇਖੀ ਜਾਵਾਂ
ਘੁੱਗੂ ਵੱਟਾ ਬਣਿਆਂ

ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਗੱਲਾਂ ਬਹੁਤੀਆਂ
ਸਮਝ ਨਾ ਆਵਣ
ਇਹ ਵੀ ਚੰਗਾ ।।

ਮਾਂ ਨੂੰ

ਮੈਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ
ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ
ਕਿ ਉਸਨੇ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਮੈਨੂੰ
ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੀ ਨਹੀਂ
ਕਿ ਉਸਨੇ ਪਾਲਿਆ ਪੋਸਿਆ ਹੈ ਮੈਨੂੰ

ਮੈਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ
ਇਸ ਕਰਕੇ
ਕਿ ਉਸਨੂੰ
ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਲਈ
ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਮੈਨੂੰ ।।

ਨਲਕਾ

ਤੇਹ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਲਿਆ

.........
ਸੋਚਦਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਿਆਂ ਹੱਥ ਮੂੰਹ ਧੋਂਦਿਆਂ
ਕਿਸ ਨੇ ਲਗਵਾਇਆ ਇਹ ਨਲਕਾ
ਕੌਣ ਹੈ ਉਹ
ਜਿਸ ਕੋਲ ਅਜੇ ਵੀ ਹੈ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਫਿਕਰ

..........
ਰੁੱਖ ਹੇਠ ਬੈਠਦਾਂ ਨਲਕੇ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰ
ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਰੁਕਦੇ ਸਭ ਜਣੇ
ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਪੈਂਦੇ

.......
ਸ਼ਾਇਦ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ
ਰੁਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਣ ਉਹ ਵੀ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ
ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਿਆਂ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ

.......
ਕਾਲੇ ਪਿੰਡੇ ਵਾਲਾ ਭਈਆ
ਨਹਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਮਲ ਮਲ ਸਾਬਣ
ਨੇੜੇ ਦੀ ਕਿਸੇ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਉਹ
ਨਹਾਉਂਦਾ ਨਹਾਉਂਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਨਲਕੇ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ

........
ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲਈ
ਹੋਰ ਕੌਣ ਹੈ ਉਹਦੇ ਕੋਲ
ਨਾ ਬੀਵੀ ਨਾ ਭੈਣ ਨਾ ਮਾਂ ਨਾ ਬੱਚੇ

..........
ਨਲਕੇ ਨਾਲ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਉਹਦਾ

.........
ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ
ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ
ਨਲਕੇ ਦੇ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ
ਆਪਣੇ ਪਿੰਡੇ ਨੂੰ ਛੁੰਹਦਾ

........
ਨਲਕਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ
ਕਿਸ ਨੇ ਲਗਵਾਇਆ ਹੈ
ਨਾ ਨਲਕਾ ਜਾਣਦਾ ਹੈ
ਨਾ ਉਹ ਭਈਆ
ਨਾ ਮੈਂ
ਨਾ ਲੰਘਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਰਾਹੀ

......
ਮੈਂ ਉਠਦਾ ਹਾਂ
ਫਿਰ ਧੋਂਦਾ ਹਾਂ
ਇਕ ਵਾਰ ਹੱਥ ਮੂੰਹ
ਪੀਂਦਾ ਹਾਂ ਪਾਣੀ

........
ਨਲਕੇ ਰਾਹੀਂ
ਮੈਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ
ਜੁੜਦਾ ਹਾਂ ।।

ਸਲਾਮ

ਅੱਜ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਹੈ ।
ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ , ਜੋ ਰਾਜ-ਮਿਸਤਰੀ ਦਾ ਕੰਮ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ
ਅੱਜ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦਾ
ਘਰ ਬਣਾ ਰਹੇ ਨੇ ।
ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣਾ ਹੈ ।

ਮੈਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ਹੈ । ਘਰੇ ਬੈਠਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੇ ਖੇਡ ਰਿਹਾ ਹਾਂ .....
ਨਾਲ ਵਾਲੀ ਤਸਵੀਰ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਹੈ
ਜੋ
ਮੇਰੀ 6 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਧੀ ਨੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ਨਾਲ ਖਿਚੀ ਹੈ । ਹੱਥਾਂ ਤੇ ਲੱਗਿਆ ਸੀਮਿੰਟ ਤੇ ਗਹਿਰੀ ਸੋਚ ਸ਼ਾਇਦ
ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਲੱਭ ਰਹੀ ਹੈ ....

ਅਸਲੀ ਰਾਹ

ਮੈਂ ਤੇ ਮਿਤਰ
ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਢੇਰ ਗੱਲਾਂ
ਕੱਲ੍ਹ ਸ਼ਾਮ ਫੋਨ 'ਤੇ

ਸਾਹਿਤ ਮੌਸਮ
ਕਾਇਨਾਤ ਬਜ਼ਾਰ

ਦਸਦੇ ਰਹੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ
ਆਪੋ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ
ਬਾਹਰਲੀਆਂ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ

ਤੇ ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ
ਪੁਛਦੇ ਹਾਂ ਦੋਹੇਂ
ਇਕੋ ਵੇਲੇ
ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ

ਕੀ ਹਾਲ ਹੈ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ

ਤਾੳ ਚੁੰਮਦਾ ਮੱਥਾ ਸਾਡਾ
ਤੇ ਆਖਦਾ
ਇਹੋ ਹੈ ਅਸਲੀ ਰਾਹ

ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਉ
ਤੇ ਵਾਈਨ ਪਿਲਾਉ ।

ਹਾਇਬਨ # ਉਡਦੀ ਸਵੇਰ

"ਪੜ੍ਹੋ ਪੰਜਾਬ " ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਚ ਅੱਜ ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਆਪਣਾ ਤਜ਼ੁਰਬਾ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪੜਾਉਂਦਿਆਂ ਇਕ ਮੰਦ ਬੁਧੀ ਦਾ ਬੱਚਾ ਦੂਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਗੁੱਡ ਮਾਰਨਿੰਗ ਕਹਿਣਾ ਸਿੱਖ ਗਿਆ ,ਪਰ ਉਹ ਗੁੱਡ ਨੂੰ ਉੱਡ ਆਖਦਾ ਹੈ । ਉਹਦਾ ਉੱਡ , ੳਡਕੇ ਹਾਇਕੂ ਚ ਆ ਬੈਠਾ :

ਉੱਡ ਮਾਰਨਿੰਗ

ਆਖਿਆ ਬੱਚੇ ਨੇ

ਉੱਡਣ ਲੱਗੀ ਸਵੇਰ

ਸ਼ਿੰਗਾਰੀ ਹੋਈ ਗਊ

ਪੇਂਟਰ ਸਿਧਾਰਥ ਦੇ ਕਲਾ ਸੰਸਾਰ ਚ ਇਕ ਸ਼ਾਮ ਬਿਤਾਉਣ ਲਈ ਮੈਂ ਗੱਡੀ ਰਾਹੀਂ
ਦਿੱਲੀ ਗਿਆ। ਸਫ਼ਰ ਚ ਕੁਝ ਹਾਇਕੂ ਲਿਖੇ ਜੋ ਇਥੇ ਪੇਸ਼ ਹਨ ।।
ਪੇਂਟਰ ਸਿਧਾਰਥ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬੱਸੀਆਂ ਦਾ ਜੰਮਪਲ ਹੈ।
ਉਂਗਲਾਂ ਤੇ ਗਿਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪੇਂਟਰਾਂ ਚ ਸਿਧਾਰਥ ਅਨੋਖਾ ਤੇ ਬਹੁ-ਵਿਧਾਵੀ
ਹੈ। ਇਹਨੇ ਬੁੱਤ ਵੀ ਘੜ੍ਹੇ ਹਨ,ਦਸਤਾਵੇਜੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ। ਸਿਧਾਰਥ
ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਗਾ ਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸਿਧਾਰਥ ਰੰਗ ਆਪ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ – ਫਲਾਂ ਸਬਜੀਆਂ ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ । ਕਾਗਜ਼-ਸ਼ੀਟ ਵੀ
ਆਪ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ । ਇਸ ਸ਼ਾਮ ਸਿਧਾਰਥ ਦੀ ੪ਮਿੰਟਾਂ ਦੀ ਫਿਲਮ
“The decorated cow “ ਦਿਖਾਈ ਗਈ , ਜੋ ਚਾਰ ਯੁਗਾਂ ਚ ਫੈਲ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਵਸਰ
ਮਿਲਣ ਤੇ ਇਹ ਫਿਲਮ ਸਭ ਨੂੰ ਦੇਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਮੇਰੇ ਇਹ ਹਾਇਕੂ ਉਸ ਗਾਂ ਲਈ
ਹਨ ,ਜੋ ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਚ ਹਫੀ ਬੈਠੀ ਹੈ । ਪਹਿਲੇ ਹਾਇਕੂ ਚ ਬੱਚਾ
ਸਾਇਕਲ ਭਜਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸਿਧਾਰਥ ਦੇ ਸਟੂਡਿਉ ਚ ਇਕ ਚਿਤਰ ਵਿਚ
ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਕੁੱਤਾ ਦੌੜਦਾ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ ।

੧
ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਦੌੜ ਲਾਵੇ
ਬੱਚਾ ਸਾਇਕਲ ਭਜਾਵੇ
ਮੋਢੇ ਭਾਰਾ ਬਸਤਾ

੨
ਹਰ ਯਾਤਰੀ ਨੂੰ ਵੰਡੇ
ਬਾਇਬਲ ਇਕ ਸੱਜਣ
ਇਕ ਨੇ ਮੋੜ ਦਿੱਤੀ

੩
ਬਾਇਬਲ ਖੋਲ੍ਹਦਾਂ
ਤਸਵੀਰਾਂ ਚ
ਤਿਤਲੀਆਂ ਫੁੱਲ ਪਹਾੜ

੪
ਗੁਲਾਬੀ ਫੁੱਲ
ਉਹਦੀ ਸਲਵਾਰ ਕਮੀਜ਼
ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਵੀ

੫
ਅੱਜ ਵੀ ਉਹੋ ਜਿਹਾ
ਮੂੰਗਫਲੀ ਛੋਲੇ ਵੇਚਦਾ
ਟੋਹਣੀ ਵਾਲਾ ਬਾਬਾ

੬
ਇਥੇ ਖੜ੍ਹ
ਦਿਸੇ
ਗੱਡੀ ਦਾ ਤੀਜਾ ਡੱਬਾ

੭
ਬੱਚੇ ਨੇ ਹੋਰੂੰ
ਮੈਂ ਹੋਰੂੰ ਸੁਣਿਆਂ ਹੋਕਾ
ਠੰਡੀ ਮਿੱਠੀ ਕੁਲਫੀ

੮
ਹਿੱਲੇ ਨੰਨ੍ਹਾ ਯਾਤਰੀ
ਇਧਰ ਉਧਰ
ਨਾਲ ਨਾਲ ਗੱਡੀ

੯
ਕਾਲਸ ਦੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਨੂੰ ਵਟ ਦੇਵੇ
ਗੁੱਛਾ ਮੁੱਛਾ ਹੋ ਨਿਕਲ ਗਿਆ
ਨਿਕੇ ਜਿਹੇ ਚੱਕਰ ਚੋਂ ਬੱਚਾ ਇਕ ਸਿੱਕੇ ਨਾਲ

੧੦
ਰੁਕ ਜਾ ਸੂਰਜ ਸੰਤਰੀ
ਦੋ ਘੜੀਆਂ ਹੋਰ
ਘਰ ਜਾ ਰਿਹਾਂ ਮੈਂ ਵੀ

ਸਾਰੇ ਸੋਹਣੇ

ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਦਾ
ਚਾਅ ਦੇ ਖੰਭ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ
ਤਿੱਤਰ ਖੰਭੀ ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਛੇੜਦਾ
ਕਿਸੇ ਪੰਛੀ ਨਾਲ ਖਹਿੰਦਾ

ਸੁਣਾਉਣ ਦੀ ਕਾਹਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ
ਰਸੋਈ ਚ ਤਵੇ ਫੁਲ਼ਦੀ ਰੋਟੀ
ਮੈਂਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰਦੀ

ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡ ਕੇ ਮੁੜੇ ਬੇਟੂ ਲਈ
ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਬੱਲਾ ਘੰਮਾਉਂਦਾ
ਲੰਮੀ ਡਾਈ ਮਾਰ ਕੈਚ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਉਹ

ਬੇਟੀ ਕੰਪਿਉਟਰ ਤੇ ਰੰਗ ਭਰਦੀ
ਸੁਣਦੀ ਕਵਿਤਾ ਮੇਰੀ
ਹਰ ਵਾਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਕਰਦੀ ਸ਼ਰਾਰਤ
ਵਾਹ ! ਵਾਹ !!

ਫਿਰ ਗੱਲ੍ਹ ਤੇ ਉਂਗਲ ਰੱਖਦੀ
ਕੁਝ ਸੋਚਣ ਲਗਦੀ
ਕੈਮਰਾ ਚੱਕਦੀ ਤੇ ਆਖਦੀ

ਖੜ੍ਹੇ ਰਹੋ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਫੋਟੋ ਖਿਚਦੀ ਹਾਂ ਥੋਡੀ
ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ
ਕਿੰਨੇ ਸੋਹਣੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋਂ

ਮੈਂ ਉਹਦਾ ਮੱਥਾ ਚੁੰਮਦਾ
ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ
ਸਾਰੇ ਸੋਹਣੇ ।।

ਪਿਤਾ ਹੋਣ ਦੀ ਕਲਾ

ਦੁੱਖ
ਪੰਡ ਡੱਡੂਆਂ ਦੀ

ਗੰਢ ਖੋਲਾਂ
ਬੁੜਕਦੇ ਖਿਲਰ ਜਾਣ
ਘਰ ਦੇ ਚਾਰ ਚੁਫੇਰ

ਹਰ ਰੋਜ਼
ਗੰਢ ਇਕ ਹੋਰ ਮਾਰਾਂ
ਇਸ ਗੰਢੜੀ ਉਪਰ

ਕਲਾ ਇਹੋ ਮੇਰੀ

ਦਿਸਣ ਨਾ ਦੇਵਾਂ
ਸਿਰ ਚੱਕੀ ਗੰਢੜੀ ਇਹ
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ।।

ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਧੂਨੀ

ਇਨਕਲਾਬ ਦੂਰ ਨਹੀਂ
ਬਹੁਤ ਨੇੜੈ ਹੈ
ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਰ ਸਾਹ ਨਾਲ
ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਮੈਂ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸਾਂ
ਬਾਹਰੋਂ ਦਹਿਲੀਜ਼ ਤੋਂ
ਠੁਰ ਠੁਰ ਕਰਦੇ ਬੱਚੇ ਦੀ
ਕੰਬਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਉਂਦੀ ਹੈ

ਹਵਾ ਨਾਲ ਉਡਦੀ
ਉਹ ਆਪਣੀ ਫ਼ਟੀ ਕਮੀਜ਼ ਨੂੰ
ਫੜ੍ਹ ਫੜ੍ਹ ਰੋਕਦਾ ਹੈ

ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੇਟੂ ਦੀਆਂ ਚੱਪਲਾਂ
ਉਹਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ
ਇਕ ਉੱਚੀ ਹੋਈ ਪੁਰਾਣੀ ਸਵੈਟਰ
ਉਹਦੇ ਗਲ 'ਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹਾਂ

ਖਾਣ ਲਈ
ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਤਵੇ ਤੋਂ ਲਹਿਆ
ਪਰੌਂਠਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ

ਮੈਂ ਇਨਕਲਾਬ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ
ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਂਦਾ
ਰਸੋਈ 'ਚ ਬੈਠੇ
ਆਪਣੇ ਬੇਟੂ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜ੍ਹ
ਹਵਾ 'ਚ ਲਹਿਰਉਂਦਾ ਹਾਂ

ਕਮਰੇ 'ਚ ਫੈਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਧੁਨੀ

ਭਮੰਤਰਿਆ ਬੇਟੂ
ਮਾਂ ਵੱਲ ਵਿੰਹਦਾ
ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਪਾਪਾ ਨੂੰ
ਪੁਛਦਾ ਹੈ

ਪਤਨੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਗਲਾਸ ਦਿੰਦੀ
ਮੇਰੇ ਤਪਦੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਹੱਥ ਰਖਦੀ
ਸੋਚਦੀ ਹੈ

ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਸੰਭਲੀ ਹੈ ਸੁਰਤ ਬੇਟੇ ਦੀ
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਿਆ ਹੈ
ਅਜਿਹਾ ਦੌਰਾ...

ਦੌਰਾ! ਮੈਂ ਚੌਂਕਦਾ ਹਾਂ

ਬੇਟੂ ਦਾ ਮੱਥਾ ਚੁੰਮਦਾ
ਸਹਿਜ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ

ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸੁਪਨਾ
ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅੱਖ

ਕਿਉਂ ਆਇਆ ਇਹ ਸੁਪਨਾ ਮੈਂਨੂੰ ॥

ਸਮੇਂ ਸਿਰ

ਤੂੰ ਭਾਂਡੇ ਮਾਂਜ਼ਦੀ ਰਸੋਈ ਚ
ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਹੱਥਾਂ ਚ ਹੁੰਦਾ
ਥਾਲ ਗਲਾਸ
ਛੰਨਾ ਕੌਲ਼
ਗੜਬੀ ਬਾਟੀ

ਥੋੜੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਵਾਈ ਕਲੀ
ਚਮਕ ਉਠਦੀ
ਰਾਤੇ ਰਾਤ
ਮੈਂ ਹਰਿਦੁਆਰ ਜਾ ਆਉਂਦਾ

ਸੁਬ੍ਹਾ ਤੂੰ ਕੁਟਦੀ ਚੂਰੀ
ਥਿੰਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ
ਮੇਰਾ ਪਿੰਡਾ ਲੇਸਦੀਆਂ
ਜੁਆਕਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ
ਦੁੱਧ ਦਾ ਭਰਿਆ ਛੰਨਾ
ਮੈਂ ਗਾਉਂਦਾ

ਆਹ ਹੁਣੇ ਤੂੰ
ਰੋਟੀ- ਡੱਬਾ ਪੈਕ ਕਰੇਂ
ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਤੇ ਆਖੇਂ
ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਖਾ ਲੈਣਾ ।।

ਨਵੇਂ ਪੱਤੇ ਤੇ ਕਈ ਕੁਝ ਹੋਰ

ਮਿੱਠੀ

ਦਸ ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ
ਜਾਣਨ ਲੱਗਿਆ ਬੱਚਾ ਉਹ
ਕਰਦਾ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ
ਆਖਣ ਲੱਗਿਆ ਮੈਨੂੰ

ਉਰੇ ਕਰੋ ਗੱਲ੍ਹ
ਮਿੱਠੀ ਲੈਣੀ ਐ

ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚਲਾ ਰਸ
ਉਸ ਬੱਚੇ ਦੀ ਮਿੱਠੀ ਦਾ ਹੈ

ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਲੱਗਿਆ ।।

ਰਾਤ

ਮੈਂ ਹਾਂ

ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਹੈ

ਤੇ ਤਾਰਿਆਂ ਭਰਿਆ ਥਾਲ

.... .....

ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

ਕਦੇ ਕਦੇ ਰਾਤ

ਬੜਬੋਲੀ ਕਵਿਤਾ

ਮੈਂ ਪਲ ਪਲ
ਜਿਉਂਦਾਂ ਹਾਂ

ਕਦੇ ਮਾਂ ਪਤਨੀ
ਬੱਚਿਆਂ ਪਿਤਾ ਨਾਲ
ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ

ਕਿੰਨਾ ਚੰਗਾ ਹੈ
ਰੁਖਾਂ ਪਹਾੜਾਂ ਨਦੀਆਂ ਨਾਲ
ਮੈਨੂੰ
ਕੋਈ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ।।

ਮਨ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ

ਲੋਚਿਆ

ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਂ

ਫਿਰ ਤੋਂ ਸਭ

.........

ਬਹੁਤ ਖਿਡੌਣੇ ਤੋੜੇ

ਨਿੱਕੇ ਹੁੰਦਿਆਂ

ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ

..........

ਮਨ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ ਅੰਦਰ

ਖਜੁਰਾਹੋ ਦੀਆਂ

ਮੂਰਤੀਆਂ

ਘੜਨ ਲਗਦਾ

............

ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਇਕ ਸਿਰਾ ਨਹੀਂ ।।

ਪੈਰ

ਜੁੱਤੀ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ

ਪਾਵਾਂ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ

ਪੈਰਾਂ ਚ ਪੈਰ ਆਪਣੇ ।।

ਸਵੇਰ

ਚਿੜੀਆਂ

ਆਪਣੇ

ਚਹਿ

ਚਹਾਉਣ

ਚੋਂ

ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ

ਰੋਜ਼

ਇਕ ਨਵਾਂ ਸੂਰਜ

ਸੁਰਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ

ਜਿਹੜਾ ਸਾਹ
ਹੁਣੇ ਆਇਆ ਮੈਂਨੂੰ
ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੁਣੇ

ਜੇ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਇਹ ਦੇਹ ਮੇਰੀ
ਤਾਂ ਕਿਸ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ

ਇਹ ਸਾਹ
ਪੰਛੀ
ਫੁੱਲ
ਵਗਦੀ ਨਦੀ
ਪਹਾੜ ਨੂੰ

ਜਿਸ ਦਿਨ
ਨਾ ਆਇਆ
ਸਾਹ ਮੈਂਨੂੰ

ਇਹ ਦੇਹ ਮੇਰੀ
ਪੰਛੀ
ਫੁੱਲ
ਪਹਾੜ
ਹੋਵੇਗੀ ਵਗਦੀ ਨਦੀ

ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਕ ਹੋਰ ਸਾਹ ਮੈਂਨੂੰ ।।

ਮੂਡ ਸਕੇਪ

੧
ਕਿੰਨਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ
ਥੈਲਾ ਬੋਰੀ ਹੁੰਦਾ ਬੰਦਾ

ਆਪਣੀ ਮਾਂ
ਪਤਨੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਆਖਦਾ

ਪੁਠਾ ਕਰਕੇ ਝਾੜਦੇ ਮੈਨੂੰ
ਕਿੰਨਾ ਕੁਝ ਖੱਲ੍ਹਾਂ ਖੂੰਝਿਆਂ 'ਚ ਫਸਿਆ
ਤੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਮੈਨੂੰ

ਮੈਂ ਥੈਲਾ ਬੋਰੀ ਨਹੀਂ।।
੨
ਹਥੌੜਾ ਤੇਸੀ ਮਾਰ ਕੇ
ਤੋੜ ਦੇਵੋ ਸਿਰ ਮੇਰਾ
ਖੋਪੜੀ 'ਚ ਜੋ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਇਸ ਵੇਲੇ
ਕਿੰਨਾ ਗਲਤ ਹੈ

ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਆਖਦਾ
ਗਲਤ
ਸਭ ਨੂੰ ਠੀਕ ਠੀਕ ਹੀ
ਆਖੀ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ।।
੩
ਅੱਗ ਬਬੂਲਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ
ਗੱਲ 'ਤੇ ਵੀ
ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ

ਮੈਂ ਅੰਦਰੇ ਅੰਦਰ
ਰਿੱਝੀ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ

ਕੋਈ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਦੇਖੇ ਮੈਨੂੰ
ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਬਸ ਸੜ
ਜਾਵਾਂਗਾ

ਸਬਜ਼ੀ ਥੱਲ੍ਹੇ ਲਗ ਗਈ ਹੈ
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਪਲ ਹੀ
ਪਤਾ ਲਗ ਜਾਂਦਾ।।

ਮਾਂ

ਢਲਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ
ਚਰਖਾ ਕਤਦੀ ਮਾਂ
ਲੰਮੀ ਹੇਕ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਵੇ

ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਹੰਝੂ
ਬ੍ਹੋਟੀ ਭਰੀ ਗਲੋਟੇ ।।

ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ

ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ
ਯਾਦ ਨਾ ਕਰੋ
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ
ਕਦੇ ਵੀ ਗੱਲ ਨਾ ਛੇੜੋ
ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ
ਜ਼ਿਕਰ ਨਾ ਕਰੋ
ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦਾ

ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ
ਨਾ ਰਸੋਈ ਵੱਲ ਦੇਖੋ
ਨਾ ਹੀ ਬਾਹਰਲੇ ਬੂਹੇ ਹੁੰਦੀ
ਦਸਤਕ ਸੁਣੋ

ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ
ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣ ਜਾਵੋ
ਖ਼ਾਕ 'ਚ ਰਲ ਜਾਵੋ ।।

ਰੇਖਾਵਾਂ

ਗੋਲ ਗੋਲ ਕੀ ਨੇ

ਅੱਖਾਂ ਉਤੇ
ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ

ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦੇਖੇ
ਸਭ ਨੂੰ
ਜਾਂ ਅਣਦੇਖਿਆ ਕਰ ਛੱਡੇ

ਲਤੀਫਾ ਨੰਬਰ 4ਨਹੀਂ
੧੦੦੦ ਨਹੀਂ
ਬਸ ਇਕ ਇਕ ਜੋੜਦੇ ਜਾਵੋ
ਉਹੀ ਸੰਖਿਆ
ਨੰਬਰ ਲਤੀਫਾ ਇਹਦਾ

ਹੱਸੇ ਤਾਂ ਸ਼ੁਕਰ ਕਰੋ

ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਜਾਣਦਾ ਬਹੁਤੀਆਂ
ਚੁੱਪ ਚੁੱਪ ਜਿਹਾ ਲੱਲਾ ਪੁਠਾ

ਲਭਦਾ ਜੜ੍ਹਾਂ
ਕੁਝ ਬੀਜਣ ਲਗਦਾ
ਛੰਨਾ ਭਰ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ
ਪੂਰਨ ਕਵੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ
ਲਹੌਰ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਮੋਰ ਰੰਗ ਭਰਦਾ

ਪੁਛਿਆ ਇਕ ਦਿਨ
ਕਦੋਂ ਆਉਣਾ ਘਰ ਆਪਣੇ
ਤੂੰ ਇੰਡੀਆ
ਦਿਲ ਨੀ ਕਰਦਾ
ਜਦੋਂ ਅੰਨਜਲ ਹੋਇਆ

ਗੋਲ ਗੋਲ ਕੀ ਨੇ
ਸੁਕਾਂਤ ਨੇ ਜੋ ਜਾਣਿਆ
ਨਾਲ ਰੇਖਾਵਾਂ

ਉਸ ਜਿਹਾ ਮੁੜ ਨਾ ਜਾਣਿਆ
ਹੋਰ ਕਿਸੇ

ਤੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਾ ਹੀ
ਕਵੀ ਕੌਣ ਵਿਚਾਰਾ ।।

ਖੱਦੋ

ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਮੈਂ
ਖੱਦੋ ਨਾਲ ਖੇਡ ਰਿਹਾ
ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਨਾ ਜਾਣਨ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ
ਨਾ ਮਿਤਰ ਬੱਲੇ ਦੇ

ਇਹ ਉਹੀ ਖੱਦੋ
ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ
ਪਾਟੀਆਂ ਲੀਰਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ
ਕਰ ਕੱਠੀਆਂ ਮੜ੍ਹਦੇ
ਨਾਲ ਦਰੀਆਂ ਦੇ ਧਾਗੇ

ਇਹ ਉਹੀ ਖੱਦੋ
ਜੋ ਖੂੰਢਿਆਂ ਅੱਗੇ ਦੌੜਦੀ
ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਛੇ ਲਾਈ ਰਖਦੀ

ਖੇਡ ਕਿਸੇ ਹੋਰ
ਢੂੰਹੀਆਂ ਵਜਦੀ
ਵੱਖਰੀ ਛੋਹ ਨਾ' ਭਰਦੀ
ਮੂਹਰੇ ਭਜਾਈ ਫਿਰਦੀ

ਖੱਦੋ ਇਹ ਉਹੀ
ਜਿਸ ਨੂੰ ਫੋਲਿਆਂ
ਲੀਰਾਂ ਹੀ ਨਿਕਲਣ

ਇਸ ਵੇਲੇ ਮੈਂ
ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੂਹਰੇ
ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਖੱਦੋ ਵਾਂਙ ਬੁੜਕਾਅ ਰਿਹਾਂ ।

ਪਿਤਾ

ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ
ਗਾਰਾ ਬਣਾਉਂਦੇ
ਮਜ਼ਦੂਰ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ
ਦੇਖਿਆ ਹੈ

ਉਹ ਫੈਲੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ
ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ਼
ਰੁੱਖ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ

ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਨ੍ਰਿਤਕ

ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ
ਸੱਤਵੀਂ ਸਤਾਰਵੀਂ ਅਸੰਖਵੀਂ ਮੰਜ਼ਲ 'ਤੇ
ਕੰਮ ਕਰਦੇ
ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ

ਉਹ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮ ਦੇ
ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ
ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਨੰਤ ਖੋਜਾਂ
ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਹੈ ਪਿਤਾ ਮੇਰਾ ।।

ਆਨੰਦ

ਮੈਂ ਤੇ ਉਹ
ਖੂਬ ਲੜੇ ਅੱਜ

ਗੁੱਭ ਗੁਬਾਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਬਾਹਰ

ਰੱਦੀ ਵਾਲੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ
ਦੇ ਦਿੱਤਾ
ਘਰ ਦਾ ਕਬਾੜ ।।

ਪੱਥਰ

ਇਕ ਦਿਨ
ਮੈਂ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਪਏ ਪੱਥਰ ਨੂੰ
ਪੱਥਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ ਪੁਛਦਾ ਹਾਂ

ਤੂੰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੇਂਗਾ
ਕਿਸੇ ਕਲਾਕਾਰ ਹੱਥੋਂ
ਇਕ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤ

ਤੈਨੂੰ ਫਿਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ
ਕਿਸੇ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ

ਦੂਰੋਂ ਦੂਰੋਂ ਆਵੇਗੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇਖਣ

ਤੇਰੇ ਰੰਗ ਰੂਪ ਆਕਾਰ ਉਪਰ
ਲਿਖੇ ਜਾਣਗੇ ਲੱਖਾਂ ਲੇਖ

ਪੱਥਰ ਹਿਲਦਾ ਹੈ
ਨਾਂਹ ਨਾਂਹ
ਮੈਨੂੰ ਪੱਥਰ ਹੀ ਰਹਿਣ ਦਿਉ

ਹਿ ਲ ਦਾ ਪੱਥਰ
ਐਨਾ ਕੋਮਲ
ਐਨਾ ਕੋਮਲ ਤਾਂ
ਮੈਂ ਕਦੇ ਫੁੱਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਤੱਕਿਆ ।।

ਚੌਗੁਣੀ ਖੁਸ਼ੀ

ਹੁਣੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀ
ਦਾੜ੍ਹੀ ਡਾਈ ਕਰਕੇ ਹਟਿਆ ਹਾਂ

ਹੱਥ ਹੋਰ ਮਜਬੂਤ ਹੋ ਗਏ

ਪੈਰ ਤੁਰਨ ਨੂੰ ਕਾਹਲੇ

ਪਤਨੀ ਦੇਖ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਮੁਸਕਾਵੇ

ਦੂਰ ਦੇਸੋਂ ਕੋਈ ਖ਼ਤ ਲਿਖੇ

ਖੁਸ਼ ਹੈ ਬੱਚੀ ਮੇਰੀ
ਮੇਰੀ ਫੋਟੋ ਖਿਚੇ

ਬੇਟੂ ਬੂਟ ਪਾਲਿਸ਼ ਕਰ
ਮੈਂਨੂੰ ਪਾਉਣ ਲਈ ਦੇਵੇ

ਦਾੜ੍ਹੀ ਡਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਮੈਂ ਪੂਰੇ ਆਕਾਸ਼ ਦਾ ਚੱਕਰ ਲਾ ਮੁੜਿਆ
ਪੰਛੀ ਕਿਹੜਾ ।।

ਮਾਂ ਬੋਲੀ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ
ਮੇਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਦੀ ਧਰਤ
ਜਿਸ 'ਤੇ ਮੈਂ ਮੜ੍ਹਕ ਨਾਲ ਤੁਰਾਂ
ਉਥੇ ਜਾਵਾਂ
ਜਿਥੇ ਸੁਫਨੇ ਕਹਿਣ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਆਲ੍ਹਣਾ ਜਗ ਦੀ ਟਹਿਣੀ
ਚੋਗ ਚੁਗਣ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾਵਾਂ
ਆਥਣ ਵੇਲੇ ਅੰਦਰ ਇਹਦੇ
ਮੁੜ ਆਣ ਸੌਂਵਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ
ਚੁਲ੍ਹੇ ਦੁਆਲੇ ਟੱਬਰ
ਛਟੀਆਂ ਦੀ ਅੱਗ
ਫੁਲਦੀ ਰੋਟੀ
ਛੰਨੇ 'ਚ ਘਿਉ ਸ਼ੱਕਰ ?

ਮਾਂ ਬੋਲੀ
ਸਾਹ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ
ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪੜ੍ਹਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ
ਝੱਗੇ ਭਾਵੇਂ ਪਾਟੇ
ਬੈਠਣ ਤੱਪੜ
ਰਾਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ 'ਚ ਗੱਲ ਜਿਹੜੀ
ਮਾਂ ਨਾਲ ਕਰਾਂ
ਧੁਰ ਅੰਦਰ ਉਤਰਾਂ

ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਦਿਆਂ
ਮਾਂ ਬੋਲੀ 'ਚ
ਧੀ ਮੇਰੀ ਸ਼ਰਾਰਤਨ
ਵਾਹ ਵਾਹ ਕਹੇ
ਪੁੱਤ ਲੋਟਣੀਆਂ ਪੁਠੀਆਂ ਲਾਵੇ
ਕਰੇ ਕਲੋਲਾਂ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ 'ਚ
ਨਾਲ ਦੀ ਮੇਰੇ
ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਹੇ
ਲਾਜਵੰਤੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਸੰਙੇ

ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ
ਮੈਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ
ਮਾਂ ਬੋਲੀ 'ਚ ਸਭ ਕੁਝ ।।

ਨਾਂਅ

ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਨਾਂਅ ਬਿਨਾਂ
ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੈਅ

ਜਾਣਿਆਂ ਕੱਲ
ਫਲ ਖਰੀਦ ਦਿਆਂ

ਬੇਟੀ ਪੁਛੇ
ਗੋਲ ਜਿਹਾ
ਕੀ ਹੈ ਔਹ

ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਸੁਣਿਆਂ ਚੱਖਿਆ ਹੋਣਾ
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ

ਮੈਂ ਦੱਸਿਆ
ਇਹ ਫਲ ਹੈ ਖਰਬੂਜ਼ਾ

ਉਹ ਹੱਸੇ
ਵਾਰ ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਵੇ
ਖ ਬੂਜ਼ਾ
ਖ ਬੂਜ਼ਾ

ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਨਾਂਅ ਬਿਨਾਂ
ਕੋਈ ਸ਼ੈਅ ।।

ਖੇਡ ਰੰਗਾਂ ਦੀ

ਦਸਤਾਨੇ ਪਹਿਨਦਿਆਂ
ਕਹਿ ਉਠਿਆ ਮੈਂ
ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੰਗ ਨੇ
ਮੇਰੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਕੋਲ

ਦੇਖਦਾਂ ਪਤਨੀ ਨੂੰ
ਸਿਰ 'ਤੇ ਸਕਾਰਫ ਬੰਨ੍ਹਦਿਆਂ
ਲੱਖਾਂ ਰੰਗ ਨੇ
ਉਹਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਕੋਲ

ਅੰਦਰੋਂ ਆਉਂਦੀ
ਨਚਦੀ ਟਪਦੀ
ਫਰਾਕ ਨਵੀਂ ਪਹਿਨੀ
ਬੱਚੀ ਮੇਰੀ

ਇਕੋ ਰੰਗ ਹੈ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ।।

ਬੰਸਰੀ

ਇਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕਦੇ ਰਾਤ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਵਜਾਉਂਦਾ ਹੈ ।।

ਧਰਤੀ ਖੁਸ਼ ਹੈ

ਬੇਟੀ ਨੇ
ਪਹਿਲੀ ਪੁਲਾਂਘ ਭਰੀ

ਇਕ ਰੁੱਖ ਨੇ ਜਿਵੇਂ
ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ

ਚੱਲ ਆਪਾਂ ਵੀ ਸਿਖੀਏ ਤੁਰਨਾ
ਘੰਮ ਫਿਰ ਕੇ
ਦੇਖੀਏ ਦੁਨੀਆਂ

ਮੁਦਤ ਤੋਂ ਖੜ੍ਹੇ
ਇਕ ਥਾਂਵੇਂ

ਅੱਕ ਥੱਕ ਗਏ ਹਾਂ

ਸੁਨੇਹਾ ਇਹ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ
ਪਲੋ ਪਲੀ

ਸਭ ਰੁੱਖਾਂ ਕੋਲ

ਹਸਦੇ ਡਿਗਦੇ
ਉਠਦੇ ਹਸਦੇ
ਤੁਰਨਾ ਸਿੱਖਣ ਲੱਗੇ ਰੁੱਖ ।।

ਮਹਾਂਕਵੀ

ਮੈਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਦੁੱਖ ਸੁਣਦਾ ਹਾਂ
ਉਹਨਾਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ

ਉਹ ਲਲਕਾਰੇ ਮਾਰਦਾ ਹੈ
ਬੱਕਰੇ ਬਲਾਉਂਦਾ ਹੈ
ਆਪਣੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੇ
ਹੱਸ ਛਡਦਾ ਹੈ

ਮੈਂ ਉਸ ਮਹਾਂਕਵੀ ਲਈ
ਇੱਕ ਕਵੀ
ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਾਂ ।।

ਅੰਦਰਲੀ ਪਟੜੀ ਤੇ ਰੇਲ

ਹੁਣੇ ਰਾਤ ਦੀ ਗੱਡੀ ਲੰਘੀ ਹੈ

ਮੈਂ ਗੱਡੀ ਤੇ ਨਹੀਂ

ਉਹਦੀ ਕੂਕ ਤੇ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹਾਂ

ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਨੇ

ਅਸੰਖ ਸਟੇਸ਼ਨ
ਮੈਂ ਕਦੇ

ਕਿਸੇ ਤੇ ਉਤਰਦਾ ਹਾਂ

ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਤੇ।।

ਖਿਆਲ

ਹੁਣੇ ਤੇਰਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ
ਤੇ ਮਿਲ ਪਈ ਤੂੰ

ਤੂੰ ਮਿਲੀ
ਤੇ ਆਖਣ ਲੱਗੀ

ਹੁਣੇ ਤੇਰਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ
ਤੇ ਮਿਲ ਪਿਆ ਤੂੰ

ਹਸਦਿਆਂ ਹੱਸਦਿਆਂ
ਆਇਆ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਖਿਆਲ

ਜੇ ਨਾ ਹੁੰਦਾਖਿਆਲ

ਤਾਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ
ਕੋਈ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਦਾ
ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ।।

ਕਵਿਤਾ ਸਨਮੁਖ

ਇਕ ਦਿਨ
ਬੇਟੂ ਮੇਰੇ ਨੇ ਕਵਿਤਾ ਜੋੜੀ
ਉਹ ਮੇਰੇ ਪਿਉ
ਮੈਂ ਖਾਣਾ ਹੈ ਸਿਉ
ਨਰਮ ਲਾਲ ਭਾਹ ਮਾਰਦਾ
ਸੇਬ ਮੈਂ
ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਕੱਟਿਆ
ਫਾੜ੍ਹੀ ਫਾੜ੍ਹੀ ਹੋ
ਪਲੇਟ 'ਚ ਟਿਕ ਗਿਆ ।।

ਰਾਸ਼ਨ ਦੀ ਸੂਚੀ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਦੋਸਤ

5 ਲੀਟਰ ਰੀਫਾਈਂਡ ਧਾਰਾ
5 ਕਿਲੋ ਖੰਡ
5 ਕਿਲੋ ਸਾਬਣ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਵਾਲੀ
ਇਕ ਕਿਲੋ ਮੂੰਗੀ ਮਸਰੀ
ਇਕ ਪੈਕਟ ਸੋਇਆਬੀਨ
ਲੂਣ, ਭੁੰਨੇ ਛੋਲੇ ,ਥੈਲੀ ਆਟਾ ,
ਲੌਂਗ ਲੈਂਚੀਆਂ 50 ਗ੍ਰਾਮ
ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚ
ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਈ
ਰਸੋਈ ਦੇ ਰਾਸ਼ਨ ਦੀ ਸੂਚੀ !
ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ
ਕਵਿਤਾ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦੇਣਾ
ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ
ਪਰ ਧੁਰ ਅੰਦਰੋਂ
ਆਵਾਜ਼ ਇਕ ਰੋਕ ਦਿੰਦੀ ਮੈਂਨੂੰ
ਤੇ ਆਖਦੀ
ਜੇ ਰਸੋਈ ਦੇ ਰਾਸ਼ਨ ਦੀ ਸੂਚੀ
ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਵਿਤਾ ਨਾਲ
ਫਿਰ ਤੂੰ ਕੌਣ ਹੁੰਨੈ
ਇਹਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਵਾਲਾ
ਫੈਸਲੇ ਸੁਣਾਉਂਦਾ
ਮੈਂ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦਾ
ਰਾਸ਼ਨ ਦੀ ਸੂਚੀ ਨੂੰ
ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਦੋਸਤ ਹੀ ਰਹਿਣ ਦਿੰਦਾ
ਦੋਸਤੋ ਕਮੀ ਜੇ ਸੁਹਜ ਦੀ ਰਹਿ 'ਗੀ
ਗੁੱਸਾ ਨਾ ਮੰਨਿਉ
ਇਹ ਮੇਰਾ ਨਹੀਂ
ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਹੈ
ਅੰਦਰ ਨੂੰ ਕੌਣ ਰੋਕੇ
ਸੂਚੀ ਜੇ ਤੁਸੀਂ
ਮੇਰੀ ਰਸੋਈ ਦੀ ਨਹੀਂ
ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹ ਲੈਣਾ
ਕਵਿਤਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ
ਮੇਰੀ ਨਹੀਂ
ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹ ਲੈਣਾ ।।

ਹਾਇਬਨ ।। ਛਾਲ

ਮੇਰੇ ਇਕ ਮਿਤਰ ਦਾ ਫੁੱਫੜ ਪੁਰਾਣਾ ਕਾਮਰੇਡ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ' ਚ ਸਿਰ ਕੱਢ ਆਗੂ।
ਨੌਕਰੀ ਅਜਿਹੇ ਮਹਿਕਮੇ 'ਚ ਮਿਲ ਗਈ ਜਿਸ 'ਚ ਪੈਸੇ ਦਾ ਮੀਂਹ ਹਰ ਵੇਲੇ ਪੈਂਦਾ ਰਹਿੰਦੈ।
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਮਿਤਰ ਤੇ ਉਹਦਾ ਫੁੱਫੜ ਛੱਤ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਦਾਰੂ ਪੀ ਰਹੇ ਸਨ। ਗੱਲ ਕਾਮਰੇਡਾਂ
ਦੀ ਛਿੜ ਪਈ। ਮਿਤਰ ਨੇ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕੀਤੀ," ਜੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕਾਮਰੇਡ ਹੋਂ,ਤਾਂ ਕੋਠੇ ਤੋਂ ਛਾਲ
ਮਾਰ ਕੇ ਦਿਖਾਉ ।"
ਫੁੱਫੜ ਨੇ ਅੱਗਾ ਦੇਖਿਆ ਨਾ ਪਿਛਾ,ਕੋਠੇ ਤੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰ 'ਤੀ। ਮਾਰਕਸ ਨੇ ਹੱਥ ਦੇ ਕੇ ਬਚਾ
ਲਿਆ। ਸਵੇਰੇ ਫੁੱਫੜ ਹੈਰਾਨ ਕਿ ਕੋਠੇ ਤੋਂ ਡਿਗ ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ !ਮਿਤਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਨਾ ਕਿ
ਉਹਨੇ ਹੀ ਤਾਂ ਛਾਲ ਮਾਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ
ਸ਼ਾਮ ਗਲਾਸੀ ਰੰਗ ਗੁਲਾਬੀ
ਅੰਦਰ ਜੋ ਦੱਬ ਗਿਆ ਸੀ
ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹ ਗਿਆ

ਮਾਂ ਨੂੰ

ਮੈਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ

ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ

ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਮੇਨੂੰ

ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੀ ਨਹੀਂ

ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਪਾਲਿਆ ਪੋਸਿਆ ਹੈ ਮੈਨੂੰ



ਮੈਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ

ਇਸ ਕਰਕੇ

ਕਿ ਉਸਨੂੰ

ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਲਈ

ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਮੈਨੂੰ ।।

ਦੁੱਖ ਸੁਖ ਵਿਚ

ਮੈਂ ਘਾਹ 'ਤੇ ਬੈਠਾ
ਦੇਖ ਰਿਹਾਂ
ਅਕਾਸ਼ ਵੰਨੀਂ

ਪੰਛੀ ਇਕ ਸਹਿਜ
ਉਚੀ ਉਡਾਣ 'ਤੇ ਹੈ

ਥੋੜ੍ਹਾ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ
ਘਾਹ ਮੇਰਾ ਗੁਰੂ

ਹੁਣ ਮੈਂ
ਪੰਛੀ ਦਾ ਸ਼ਿਸ਼ ਹਾਂ।।

ਹਿਲਦਾ ਹੱਥ

ਇਕ ਅਣਜਾਣ ਆਦਮੀ ਦੌੜਦਾ
ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ ਕੋਲ ਦੀ ਮੇਰੇ
ਬਿਨ ਰੁਕਿਆਂ ਹੱਥ ਹਿਲਾਉਂਦਾ

ਹਿਲਦਾ ਹੱਥ ਉਹੀ ਧੜਕਦਾ
ਦਿਲ ਅੰਦਰ ਮੇਰੇ ।।

ਮੁਸਾਫਰ

ਗੱਡੀ 'ਚ ਸਫਰ ਕਰਦਿਆਂ
ਕੋਈ ਸੌਂਦਾ ਹੈ
ਕੋਈ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ
ਕੋਈ ਨਾਲ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਨਾਲ
ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਮਗਨ ਹੈ
ਕੋਈ ਬਾਹਰ ਖੇਤਾਂ 'ਚ
ਖੜ੍ਹੇ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ
ਪਿਛਾਂਹ ਦੌੜਦੇ ਤਕਦਾ ਹੈ
ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਕਈ ਵਾਰ
ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਗੱਡੀ ਨੇ
ਦਿਲੀ
ਪਰ ਮੁਸਾਫਰ ਕੋਈ
ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਲਾਹੌਰ ।।

ਰੰਗ ਤਮਾਸ਼ਾ

ਇਹ ਫੋਟੋ ਮੇਰੀ 6 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਧੀ ਸਨੋਅ ਨੇ ਉਦੋਂ ਖਿਚੀ ਸੀ , ਜਦੋਂ ਉਹ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ।। ਉਹਦੇ ਲਈ ਇਹ ਝੀਲ ' ਚ ਤੈਰਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਹੈ ।।

ਕੱਲਾ ਮੈਂ ਨਹੀਂ

ਕਵਿਤਾ ਹਰ ਖਿਣ ਹਰ ਸ਼ੈਅ
ਲਿਖ ਰਹੀ ਹੈ

ਲਉ ਚੱਖੋ
ਮਜ਼ਦੂਰ ਨੇ ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ
ਖ੍ਹੋਲਿਆ ਹੈ ਰੋਟੀਆਂ ਵਾਲਾ ਪੋਣਾ
ਅੰਬ ਦੇ ਅਚਾਰ ਦੀਆਂ ਫਾੜ੍ਹੀਆਂ
ਸਭ ਤੋਂ ਲਜ਼ੀਜ਼ ਪਦਾਰਥ ਨੇ
ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਹਦੇ ਲਈ
ਲਉ ਦੇਖੋ
ਰਿਕਸ਼ਾ ਚਲਾਉਂਦੇ ਬਿਹਾਰੀ ਨੇ
ਦਮ ਭਰਿਆ ਹੈ
ਇਕ ਮੋਟੇ ਬਾਬੂ ਨੂੰ
ਮੰਜ਼ਲ ਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਕੇ
ਨਮਸਕਾਰ ਕਿਹਾ ਹੈ
ਰੇੜੀ ਖਿਚ ਰਹੇ ਬੁੱਢੇ ਨੇ
ਫਾਟਕ ਦੀ ਚੜਾਈ 'ਤੇ
ਹੱਡਾਂ ਨੂੰ ਪਰਖਿਆ ਹੈ
ਲਉ ਸੁਣੋ
ਬਿਨ ਨਹਾਤੇ ਗੰਦੇ ਲਿਬੜੇ
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦਰਦ ਭਰੀ
ਹਸਰਤ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਿੱਕ ਸੁੱਕ
ਭੱਜਿਆ ਟੁੱਟਿਆ
ਸਮਾਨ ਚੁਕਦਿਆਂ
ਸਕੂਲੋਂ ਆਉਂਦੇ
ਥੱਕੇ ਸੋਹਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ
ਦੇਖਿਆ ਹੈ
ਕਵਿਤਾ
'ਕੱਲਾ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਲਿਖਦਾ ।।
*

ਖੂਹ

ਖੂਹ ਕਿੰਨਾ ਡੂੰਘਾ
ਪਾਣੀ ਕਿੰਨਾ ਮਿੱਠਾ
ਜਾਣਨ ਉਹੀ
ਜੋ ਹਰ ਦਿਨ ਖੂਹ ਪੁੱਟ ਕੇ
ਪੀਣ ਪਾਣੀ
ਜੇ ਨਾ ਹੁੰਦੇ
ਇਹ ਬੰਦੇ
ਤੇ ਮਿੱਠਾ ਪਾਣੀ
ਤਾਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਵਿਚਾਰੇ
ਖੂਹ ਸਾਰੇ
ਮਿੱਟੀ ਹੇਠਾਂ ਦੱਬੇ
ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਬੰਦਾ
ਸੋਚ ਦਾ ਖੂਹ ਪੁੱਟੇ
ਹੋਰ ਸ਼ੈਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ
ਡੂੰਘੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ
ਜੋ ਰਿਹ ਗਈਆਂ
ਪੁੱਟਣ ਖੁਣੋਂ ।।